1929-1930-cu illərdə ekstern yolu ilə ADU-nun (indiki Bakı Dövlət Universiteti) pedaqoji fakültəsinin təbiət şöbəsini bitirmiş və 1930-1932-ci illərdə Azərbaycan Dövlət Elmi Pedaqoji İnstitutunun 2 illik aspiranturasına daxil olmuşdur. 1932-1934-cü illərdə Müdafiə Nazirliyi metod sektoru rəhbərinin müavini vəzifəsində işləmişdir. 1937-ci ildə kimya namizədlik dissertasiya işini müdafiə etmişdir. 1945-1950-ci illər Azərbaycan Elmlər Akademiyası (EA) Neft İnstitutunda (Nİ) analitik laboratoriyanın müdiri, 1951-1952-ci illərdə BDU-nun kimya fakültəsinin dekanı vəzifələrində işləmişdir. 1957-ci ildən ömrünün axırına kimi BDU-nun Qeyri-üzvi kimya kafedrasına rəhbərlik etmişdir. 1960-cı ildə ona «Qeyri-üzvi kimya» ixtisası üzrə professor adı verilmişdir. 1963-cü ildə isə doktorluq dissertasiya işini müdafiə etmişdir. 1968-ci ildə «Qeyri-üzvi kimya» ixtisası üzrə Azərbaycan SSR EA-nın müxbir üzvü seçilmiş, 1979-cu ildə «Azərbaycan SSR "Əməkdar elm xadimi» fəxri adını almışdır. C.Zülfüqarlının rəhbərliyi ilə Azərbaycan, Tacikistan, Gürcüstan, Dağıstan və Volqoqrad vilayətinin müxtəlif təbii obyektlərində mikroelementlərin yayılması öyrənilmişdir. Aparılmış tədqiqat nəticəsində kaustobiolitlərdə, lay sularında və süxurlarda mikroelementlərin yayılmasının xarakteri, onların birləşmə forması və korrelyativ qarşılıqlı əlaqələri haqqında çox qiymətli məlumat əldə edilmişdir. Neftin yaşından asılı olaraq, onun üzvi və heterogen komponentləri, habelə cüt-cüt götürülən elementlər arasındakı qarşılıqlı əlaqəni göstərən qanunauyğunluqlar aşkar edilmişdir. C.Zülfüqarlı müxtəlif regionların neftlərindəki porfirinlər və onların metalkompleksləri haqqında çox maraqlı məlumat əldə etmiş və bu maddələrin mənşəyinə dair əsaslandırılmış hipotezlər irəli sürmüşdür. C.Zülfüqarlının rəhbərliyi ilə yarımkeçiricilər kimyası sahəsində aparılan tədqiqatların mühüm əhəmiyyəti olmuşdur. Bu birləşmələr sırasına aid xeyli yeni maddə sintez edilmişdir. Onların hərtərəfli öyrənilməsi nəticəsində bəlli olmuşdur ki, yarımkeçirici xassəsinə malik olan bu birləşmələrdən geniş miqyasda istifadə edilə bilər. Prof. C.İ.Zülfüqarlı 300-dən artıq elmi əsərin müəllifidir. Rəhbərliyi ilə 14 elmlər namizədi hazırlanmışdır. AMEA-nın müxbir üzvü Cümşüd Zülfüqarlı 1982-ci il dekabrın 12-də Bakıda vəfat etmişdir.
ZÜLFÜQARLI CÜMŞÜD İSMAYIL OĞLU
ZÜLFÜQARLI CÜMŞÜD İSMAYIL OĞLU
(1905-1982) BDU-nun Qeyri-üzvi kimya kafedrasının müdiri vəzifəsində çalışıb